Klik op de afbeelding voor de in 2020 opnieuw en in kleur opgemaakte versie van onderstaand artikel uit MM! 21, 2002)  en drie andere artikelen in en rond Eger

Eger, Parel van Oost Hongarije


Van de westerse toeristen die Hongarije bezoeken gaan de meesten naar het Balaton en Budapest. Als ze nog verder oostwaarts trekken, brengen ze meestal ook een bezoekje aan Eger. Hongaren zelf komen minstens eenmaal in hun leven in deze stad: er is vrijwel geen scholier te vinden die nooit in Eger en vooral de burcht van Eger is geweest. De naam Eger staat in Hongarije voor vaderlandsliefde en heldenmoed. Deze kwalificaties verkreeg de stad door zijn glorieuze overwinning op de Turken bij het beleg in 1552. Het verhaal van dit beleg en van wat eraan voorafging staat beschreven in het boek Sterren van Eger van Géza Gárdonyi. Dit boek wordt door elk Hongaars kind gelezen en is in vele talen vertaald (De Nederlandse vertaling dateert van 1982 en is soms nog te vinden in bibliotheken of antiquariaten). Gárdonyi’s boek bracht rond de burcht van Eger een ware ‘hype’ teweeg en leidde er toe dat het het meest bezochte museum is geworden, daarbij andere musea als het Nationaal Historisch Museum en het Museum van Schone Kunsten in Budapest achter zich latend.


Het jaar 2002 had voor de burcht een bijzondere betekenis: herdacht werd dat 450 jaar geleden de belangwekkende belegering had plaatsgevonden en tevens viel in dit jaar de vijfhonderdste geboortedag van de burchtkapitein István Dobó alsmede het jubileum van de burcht. Het hele jaar door werd dit gevierd met wetenschappelijke conferenties, tentoonstellingen, boekuitgaven en speciale burchtspelen. De zeventiende oktober, de dag waarop destijds de Turken onverrichterzake het beleg van Eger opgaven, werd uitgeroepen tot Dag van de Burcht. Opdeze dag werd ook de graftombe van István Dobó gewijd en op het plein voor de burcht werd een standbeeld onthuld ter nagedachtenis aan Sebestyén Tinódi Lantos (=luitspeler) die onmiddellijk na afloop van de belegering naar Eger ging om er de zege te bezingen van de plm. tweeduizend belegerden op de naar schatting vijftig- tot tweehonderduizend Turken. De burcht van Eger hield voor de duur van vijftig jaar de noordwaartse opmars van de Turken tegen en speelde daarmee een belangrijke rol in de strijd waarin de Hongaren niet alleen hun eigen land, maar ook het hele Christelijke avondland verdedigden.

In 1596 ging Eger toch ten onder en tot aan het eind van de zeventiende eeuw bleef dit gebied evenals het grootste deel van Hongarije in Turkse invloedssfeer. Nog altijd herinneren enkele gebouwen en andere monumenten aan de Turkse tijd. Het mooiste hiervan is wel de minaret, de meest noordelijke van Europa. Op de toren staan naast elkaar een kruis en een halve maan als symbool voor de vrede tussen beide volken. En inderdaad vertellen toeristen die in Turkijezijn geweest dat men de Hongaren daar als een broedervolk beschouwt. Ook in Hongarije worden er steeds meer gedenktekens opgericht die herinneren aan de Turkse tijd en op festivals treden steeds vaker ook Turkse groepen op. Ofschoon de Hongaarse taal officieel tot de Finoegrische taalfamilie behoort, vertoont de Hongaarse muziek duidelijk Turkse invloeden. Overigens hebben de Finoegrische en de Turkse volken ooit door elkaar heen in het gebied tussen de rivieren de Wolga en de Kama gewoond, waardoor het maar moeilijk is vast te stellen wat een Finoegrische of wat een Turkse oorsprong heeft. Vooral de volksmuziek en de volksdans kent in onzegazstad een lange traditie: beide volksdansensembles, Gajdos en Kerekes, zijn in het hele land en tot over de landsgrenzen bekend en eind augustus vindt altijd het Agria Internationale Volksdansfestival plaats, waaraan dit jaar ook de twee belangrijkste dansgroepen van Transsylvanië deelnamen, de Hargita en de Háromszék.

De stad Eger is ook een religieus centrum. De basiliek is het op een na grootste kerkgebouw van Hongarije. De kerk dateert uit de negentiende eeuw en is gebouwd in classicistische stijl. De Minorieten kerk op het Dobó plein is volgens tal van deskundigen de belangrijkste kerk van het land. Er woonden in Eger ooit veel Servische kooplui. Hun kerk, die door de inwoners van Eger rác-kerk wordt genoemd is heden ten dage een fraai museum.

Eger is ook een schoolstad. Het Lyceum uit de achttiende eeuw werd oorspronkelijk als universiteit gebouwd. Het schoolgebouw is prachtig versierd met fresco’s en in de toren is een sterrenwacht gevestigd. De daadwerkelijke stichting van de universiteit werd destijds weliswaar tegengehouden door de Habsburgers, maar tegenwoordig draagt men de familie op handen: Otto von Habsburg is ereburgerereburger van de stad. In het als universiteit bedoelde gebouw is nu een hogeschool gevestigd, die wellicht ooit toch universiteit wordt.

Eger is ook een stad van water en wijn. Het thermaalbad is enorm in ontwikkeling. Tot nog toe kon je er vooral ‘s zomers terecht in de vele openluchtbaden, maar sinds de herfst wordt er gebouwd aan een nieuw, overdekt bassin. In de nabijheid van het thermaalbad is enige jaren geleden ook een olympisch zwembad aangelegd, dat ontworpen is door de beroemde architect Imre Makovecz.

Het tweede grote wijngebied van Hongarije is (na Tokaj) naar alle waarschijnlijkheid Eger. Vooral de rode wijnen zijn tot in het buitenland bekend. In de afgelopen jaren zijn er in en rond Eger tal van particuliere wijnkelders geopend, die met eigen wijnen deelnemen aan landelijke en internationale wijnproeverijen. Zo heeft Béla Vincze dit jaar al voor de tweede keer midden in het beroemde rode wijnengebied van Bordeaux een gouden medaille gekregen voor zijn cabernet franc. In 1995 en 1998 werden resp. Vilmos Thumerer en Tibor Gál gekozen tot Hongaars wijnboer van het jaar. Een bezienswaardigheid in Eger is de Szépasszonyvölgy, de vallei der Schone Vrouwen waar honderden wijnkelders zijn gevestigd. De hierboven genoemde wijnen zijn echter alleen in de winkels in de stad te koop.

Het historische karakter van Eger is bewaard gebleven, in de binnenstad domineert de aanblik van barokke bouwwerken. De stad biedt zijn bezoekers het gehele jaar door - maar met uitzondering misschien van de winterperiode - tal van evenementen en attracties. Eger - als poort van het Bükkgebergte - is een ideaal uitgangspunt voor trips naar het heuvellandschap. Er zijn in Hongarije maar weinig plaatsen, waar je zoveel verschillende recreatieve mogelijkheden bij elkaar vindt.

Endre Abkarovits

© Most Magyarul!. Niets uit dit artikel mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt dan na schriftelijke toestemming van de uitgever.

Mostmagyarul!